Samorząd Miasta i Gminy Września 12 marca 2020, po konsultacji z dyrektorami gminnych jednostek, zawiesił zajęcia kontaktowe w podległych mu szkołach. Jasne stało się wtedy, że szkoły będą musiały znaleźć inny sposób dotarcia do uczniów i nauczycieli zmuszonych pozostać w domach.
Powołałem wówczas zespół do spraw zdalnego nauczania, w skład którego weszli: dyrektor i wicedyrektorzy, szkolny lider ds. innowacji, lider edukacji informatycznej w klasach I-III, administrator szkolnych systemów LMS (ang. Learning Management System) i e-dziennika oraz administrator infrastruktury IT. Głównym zadaniem zespołu było zaplanowanie działań polegających na zorganizowaniu zdalnego nauczania, czyli umożliwienie współpracy nauczycieli i uczniów z wykorzystaniem metod i technik pracy na odległość.
Wybór aplikacji TEAMS z pakietu Microsoft Office 365 jako głównego środowiska współpracy był oczywisty z kilku względów.
Po pierwsze, część nauczycieli i dyrekcja szkoły wcześniej używała tego narzędzia podczas realizacji projektów edukacyjnych z uczniami, ale również prac dotyczących programowania rozwoju szkoły czy organizowania Konferencji „Lepsza Edukacja”.
Po drugie, wskazane narzędzie funkcjonuje jako jeden z elementów środowiska Office 365, które kilka lat wcześniej zostało wdrożone w naszej szkole. Dostęp do niego mieli wszyscy nauczyciele, uczniowie oraz administracja szkoły.
Pozostawało więc wdrożyć do pracy pozostałych nauczycieli, a uczniom odnowić dostęp do usługi. W efekcie podjętych działań wszyscy uczniowie i nauczyciele w krótkim czasie uzyskali pełny dostęp do aplikacji TEAMS.
Kanałem komunikacyjnym do wspierania rodziców, jak i przekazywania ważnych informacji oraz dostarczania uczniom dostępu do lekcji w TEAMS był w tym czasie e-dziennik. Przeszkoliliśmy w obsłudze TEAMS wszystkich nauczycieli. Podczas szkoleń ustaliliśmy model i zasady tworzenia zespołów uczniowskich i zadaniowych. Założony został zespół pod nazwą ‘Pokój Nauczycielski’, do którego zostali przypisani wszyscy nauczyciele. Utworzono zespoły robocze, między innymi ‘Dyrekcja’, ‘Sekretariat’, ‘Zespół ds. Zdalnego Nauczania’.
W momencie ogłaszania przez ówczesny MEN wytycznych dotyczących zdalnego nauczania byliśmy już w kontakcie z wszystkimi uczniami i prowadziliśmy zdalnie zajęcia. Wcześniej korzystaliśmy także z innych rozwiązań LMS, takich jak NUADU, Produkty firmy Learnetic, czy platformy wydawnictw, które dostarczają szkole podręczniki. W celu budowania optymalnego kontentu i integrowania treści nauczania, nauczyciele zostali w różnych grupach roboczych przeszkoleni z funkcjonalności, jakie dają te środowiska.
Nadrzędnym celem naszych działań było zapewnienie wsparcia wszystkim uczniom
i nauczycielom. W tym celu powołaliśmy Zespół Wsparcia Psychologiczno-Pedagogicznego, którego głównym zadaniem było monitorowanie sytuacji dotyczącej uczniów potrzebujących pomocy. Dzięki zaangażowaniu Zespołu nie zgubiliśmy, mówiąc kolokwialnie, żadnego ucznia.
Cotygodniowe spotkania wszystkich nauczycieli umożliwiały zapewnienie im pomocy
w trudnych sytuacjach, wymianę istotnych informacji, spostrzeżeń i doświadczeń, wskazywanie dobrych praktyk. Na spotkania całego grona pedagogicznego zapraszani byli eksperci zajmujący się metodyką pracy zdalnej, profesorowie wskazujący ciekawe metody pracy oraz pedagogiczne uwarunkowania i problemy związane z pracą w nowych warunkach. Szkoliliśmy się również, poznając zasady pracy przed kamerą i savoir vivre pracy w warunkach odosobnienia. Naszymi gośćmi byli wykładowcy Konferencji „Lepsza Edukacja”: profesor Marlena Plebańska, profesor Stanisław Dylak, Maciej Kautz.
W celu rozpoznania potrzeb i problemów wynikających ze zdalnego nauczania przygotowaliśmy ankietę pod hasłem Nauczanie zdalne – formy wsparcia społeczności szkolnej. Jej wyniki dostępne są poniżej:
https://forms.office.com/Pages/AnalysisPage.aspx?id=FJ9hMsRVE0St8LBLPOCxTs9ec1nodKNErw1COlX4SbdUMFZRUjc2UTcxSDBGSTZOOFJDV1hMVUJORS4u&AnalyzerToken=CVS81afwuQS8gUfYfZ8EduSTijOC2dzI
Podczas cotygodniowych spotkań Zespół Wsparcia informował o swoich działaniach, przekazując nauczycielom istotne informacje dotyczące pracy z uczniami i rodzicami. Nauczyciele w mniejszych zespołach (np. klasowych) analizowali sytuację poszczególnych uczniów. Zespoły wspierające dbały o właściwy przepływ informacji pomiędzy poszczególnymi grupami.
Bardzo ważnym elementem, na który każdego dnia zwracaliśmy uwagę, było rozpoznawanie uwarunkowań domowych uczniów, na przykład: trudnych warunków lokalowych, sprzętowych, godzenie pracy zdalnej rodziców i czasu nauki ich dzieci. Potrzebującym uczniom i nauczycielom zostały wypożyczone ze szkolnych zasobów laptopy. Tam, gdzie było to niezbędne, interweniowaliśmy w celu zapewnienia dostępu do Internetu.
Cały czas dbaliśmy o to, aby nikogo nie pozostawić bez pomocy i kontaktu
z nauczycielami. Swoistymi „węzłami” komunikacyjnymi byli wychowawcy klas, pełniący w tym zakresie kluczową rolę. Byli oni odpowiedzialni za monitorowanie sytuacji, na przykład informowali o braku dostępu do usług, problemach technicznych itp. Współdzielony przez wszystkich nauczycieli zasób pozwalał na bieżąco aktualizować dane przez osoby do tego upoważnione.
Niezwykle miłe i motywujące dla nas były podziękowania nadsyłane przez rodziców za zaangażowanie i skuteczność prowadzonych działań podczas zdalnej pracy z uczniami. Nauczyciele pod kierunkiem jednej z koleżanek przygotowali opowieść w formule Storytelling pt. Lokomotywa:
Na zakończenie roku szkolnego w trosce o bezpieczeństwo uczniów pojawił się kolejny materiał:
Uczniowie klas ósmych pożegnali się ze szkołą przygotowując inscenizację pt. A życie cudną jest podróżą.
Wspólnie z Fundacją Forum Inicjatyw Społecznych od dwóch lat realizujemy innowacyjny projekt Code for Green, którego celem jest wspieranie środowiska lokalnego w zakresie zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska z wykorzystaniem programowania. Działania projektowe zaplanowane w tym przedsięwzięciu przenieśliśmy do zdalnego nauczania. Młodzież uczestniczyła w webinariach prowadzonych przez przedstawicieli świata nauki. Uczniowie opracowywali i prezentowali swoje osiągnięcia wypracowane w tym czasie, dzieląc się nimi z pozostałymi uczestnikami projektu. Do tego celu wykorzystywaliśmy również TEAMS.
