Digital story telling

Eksperymenty Roberta Bolesława Zajonca. Polski uczony, żyjący i pracujący w Stanach Zjednoczonych, Robert Bolesław Zajonc zasłynął eksperymentem nad znaczeniem przekonania uczących się co do dalszych losów tego, czego w przeszłości się nauczyli. Badania te prowadził Zajonc zarówno na dzieciach, jak i na dorosłych. Zadaniem badanych było przyswojenie informacji o pewnych osobach czy innych obiektach. Jednym grupom mówił zatem, że ważne, aby zapamiętali i zrozumieli, to, co usłyszą, gdyż będą musieli opowiedzieć o tym, czego się nauczyli, innym słuchaczom. Z kolei drugiej części badanych przekazał, iż ważne jest zapamiętanie i zrozumienie, niemniej gdy czegoś nie zrozumieją, to będzie ktoś, kto doskonale zna osoby/dany temat i gotowe udzielić odpowiedzi na kwestie niejasne. Jak można się domyślać, lepiej zapamiętały i lepiej zrozumiały temat te osoby, które były przekonane, że będą musiały nauczyć tych nowo przyswojonych treści inne osoby. Badania te były powtarzane także przez innych badaczy. Zarówno lepiej zapamiętywały i głębiej rozumiały treści te osoby, które były przekonane o tym, że będą nauczały innych.

W moim przekonaniu, badania te potwierdzają jednoznacznie, że niezwykle ważne jest nasze przekonanie o tym, po co się czegoś uczymy – ogólnie rzecz biorąc, ma tutaj znaczenie praktyczny sens tego, czego mamy się nauczyć. I to określiłbym jako najważniejszą regułę pedagogiczną, jaką można wyprowadzić także z uczniowskich prac nad tworzeniem digital storytelling.

Pisanie przez uczniów swych cyfrowych (choć nie tylko cyfrowych) opowieści, nawiązuje także do teoretycznie i praktycznie uzasadnionej tezy Davida Ausubela o tym, że najważniejszą zasadą w uczeniu się jest nawiązywanie przez uczniów do tego, co już o danym przedmiocie uczenia się wiedzą, słyszeli, czy choćby przez chwile się z nim zetknęli. Pisanie opowieści osobistych stawia bowiem uczniom sposobność do korzystania z posiadanych już zasobów wiedzy, zwłaszcza tej potocznej, przekonań i postaw, co w następstwie może prowadzić do ich modyfikacji, utrwalenia czy wręcz przeciwnie – do ich zmiany. Do tych twierdzeń nawiązuje także Jan Fryderyk Herbart w swym twierdzeniu, że nauczanie i uczenie się należy rozpoczynać od aktywowania „mas apercepcyjnych uczniów”. Wreszcie nawiązywał do tych twierdzeń także Heliodor Muszyński w swojej teorii wychowania opierającej w znacznym stopniu procesy wychowawcze i socjalizacyjne na działaniu uczniowskim, jak na przykład pełnieniu ról i współpracy.

Praktyczne znaczenie nawiązywania do posiadanej już przez ucznia wiedzy uprzedniej na dany temat – w sensie, że coś muszę, z tym, co już wiem i umiem, robić – nawiązuje do koncepcji pedagogical content knowledge Lee Shulmana – ‘pedagogicznej wiedzy przedmiotowej i jej roli w kształceniu nauczycieli’. Zaś profesor Rosalinda Driver zachęcała nauczycieli, aby nie szczędzili uczniowskiego czasu na zajmowanie się swoją wiedzą uprzednią oraz umiejętnościami, a także przekonaniami o tym, czego mają się uczyć na przyszłych lekcjach, gdyż powiązanie obu tych pokładów wiedzy (już posiadanej i tej nowej) jest kluczowym działaniem dla zmiany posiadanej wiedzy i przekonań, a zaś przede wszystkim dla konstruowania nowej wiedzy na dany temat.